1941 сыл атырдьах ыйын 20 күнүгэр Ленинград - Москва куораттары ситимниир тимир суолу Чудово куоратынан немецтэр быһа көппүттэрэ. Нөҥүө күнүттэн Ленинград куорат оборуоната саҕаламмыта. 900 хонуктаах геройдуу оборуонаны көҥү көтүү 1944 сыл тохсунньу 27 күнүгэр Ленинградскай, Волховскай уонна Прибалтийскай фроннар биир тэҥҥэ сорунуулаах тулата өстөөхтөн букатыннаахтык босхолонон, бу күн артиллерийскай үөрүүлээх салют бэриллибитэ. Бу курдук, төрөөбүт дойдуга муҥура суох таптал, модун санаа өһүөннээх өстөөх күүһүн тулуйбута.